Od października 2019 r. osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą ubiegać się o świadczenie uzupełniające, nazywane niekiedy „500+ dla osób niesamodzielnych”. Oddziały ZUS Gdańsku i Słupsku do końca ubiegłego roku przyznały ponad 23 tys. takich świadczeń. Od marca wzrósł limit dla osób starających się o to wsparcie. Dzięki temu więcej osób będzie mogło z niego skorzystać.
Prawo do świadczeniauzupełniającego mają pełnoletnie osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji, które mieszkają na terytorium Polski. Istotne jest również kryterium dotyczące świadczeń finansowanych ze środków publicznych, np. emerytur czy rent wypłacanych przez ZUS, KRUS lub inne organy. Do tej grupy zaliczają się również świadczenia z pomocy społecznej (poza jednorazowymi), np. zasiłki stałe, dodatek mieszkaniowy. Od marca tego roku łączna wysokość dotychczasowych świadczeń finansowanych ze środków publicznych nie może przekraczać 1772,08 zł brutto. Zmiana progu nie oznacza, że osoby pobierające świadczenie muszą złożyć nowy wniosek. Wniosek trzeba złożyć jeśli upłynął okres, na który została orzeczona niezdolność do samodzielnej egzystencji lub jeśli nowy, podwyższony próg obecnie pozwala uzyskać świadczenie.
Należy pamiętać o tym, że nie zawsze świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało w wysokości 500 zł. Pełna kwota będzie wypłacana tylko wtedy, gdy suma świadczeń ze środków publicznych nie przekroczy 1272,08 zł brutto. Powyżej tej kwoty obowiązuje zasada „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że wysokość wsparcia stanowi różnicę między kwotą ustalonego progu dochodowego 1772,08 zł brutto, a łączną kwotą przysługujących świadczeń. Zgodnie z tym, jeżeli suma obecnie pobieranych świadczeń wynosi np. 1300 zł, to świadczenie uzupełniające jest przyznawane w wysokości 472,08 zł. Świadczenie może wynosić nawet kilka złotych, jeżeli dana osoba osiąga dochód nieco poniżej 1772,08 zł brutto. Co ważne, świadczenie uzupełniające jest wolne od potrąceń i egzekucji.
Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, może być wypłacane samodzielnie lub z emeryturą/rentą, jeśli uprawniony ma prawo do tych świadczeń. Przyznawane jest od miesiąca, w którym zostaną spełnione wymagane warunki, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszony został wniosek. Otrzymają go osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji, czyli takie, które potrzebują pomocy innych przy podstawowych czynnościach życiowych. O tym, czy ktoś jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, decyduje lekarz orzecznik ZUS, który wydaje stosowne orzeczenie.
Aby otrzymać świadczenie uzupełniające, należy złożyć wniosek o nazwie ESUN. Może to zrobić sam zainteresowany lub jego przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik bądź opiekun faktyczny. Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, chyba że jest ono w posiadaniu ZUS. Osoby, które chcą otrzymać wsparcie a nie posiadają takiego orzeczenia, powinny do wniosku dołączyć dokumentację medyczną oraz inne dowody potrzebna do wydania orzeczenia. Mogą to być na przykład: karta badania profilaktycznego, dokumentacja z rehabilitacji leczniczej lub zawodowej oraz zaświadczenie o stanie zdrowia (wydane przez lekarza nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku).
Osoby, które otrzymują świadczenie 500 plus dla niesamodzielnych mają obowiązek powiadomić ZUS o wszelkich zmianach, które mają wpływ na prawo do świadczenia uzupełniającego lub na jego wysokość. Dotyczy to m.in. uzyskania prawa do świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych lub zwiększenia się ich kwoty bądź tymczasowego aresztowania albo odbywania kary pozbawienia wolności.
Warto pamiętać, że wnioski o świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przyjmuje i rozpatruje nie tylko ZUS, ale także KRUS, Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA, Wojskowe Biuro Emerytalne oraz Biuro Emerytalne Służby Więziennej.
Więcej informacji na temat świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji można znaleźć na stronie internetowej ZUS.
